تا کی باید نسخه های منسوخ شده غرب را اجرا کنیم؟

پروژه ی افزایش نرخ باروری در ایران حالا با چالش های بسیاری روبرو شده است و سیاست های غلط اواسط دهه ی 70نیزکه بهره گرفته شده از نسخه های منسوخ شده ی غربی بوده حالا آثار خود را به خوبی در این سال ها نشان داده است به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حوزه ی جمعیت و خانواده ایران در سال های آینده تنها 7 سال طلایی را برای افزایش نرخ موالید داشته و تکرار سیاست های غلط گذشته نیز می تواند باردیگر کشور را با بحران های جمعیتی و تحدید نسل رو برو سازد.

منابع مرتبط
عکس نوشت ها
چندرسانه ای
دریافت پست

پاسخ شبهه پروژه ی افزایش نرخ باروری در ایران حالا با چالش های بسیاری روبرو شده است و سیاست های غلط اواسط دهه ی 70نیزکه بهره گرفته شده از نسخه های منسوخ شده ی غربی بوده حالا آثار خود را به خوبی در این سال ها نشان داده است به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حوزه ی جمعیت و خانواده ایران در سال های آینده تنها 7 سال طلایی را برای افزایش نرخ موالید داشته و تکرار سیاست های غلط گذشته نیز می تواند باردیگر کشور را با بحران های جمعیتی و تحدید نسل رو برو سازد.

 موضوعی که علیرغم تاکیدات مقام معظم رهبری در چند دهه ی گذشته و هشدارهای 42 باره ی ایشان در این خصوص راهی به جایی نبرده است و اگر فرصت های پیشرو نیز بار دیگر از دست برود ممکن است هیچگاه امکان جبران آن نیز پیش نیاید. این فرصت اندک باعث شده تا کشور امکان آزمون و خطا را از دست بدهد. بنابراین لزوم سیاست گذاری های منطقی و درست بیش از پیش احساس می شود موضوعی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان در حال حاضر وجود نداشته و عدم تناسب این سیاست ها و اجرا و ادامه رویه ی های فعلی نیز می تواند نتیجه ی معکس به همراه داشته باشد.

 به اعتقاد این افراد بهره گیری از تجربیان دیگر کشورها می تواند تا حدودی فرصت آزمون و خطا را پایین آورده و تا حدودی ما را با نتایج صحیح سیاستگذاری ها آشنا کند .

حال کشورهایی که در خط اول توسعه یافتگی هستند و نسخ های متعدد توسعه ای  برای دیگر کشورها می پیچند، خود از آن سیاست ها پیروی نمی کنند که در زیر به برخی از آن اشاره ای می کنیم.

استرالیا:

مبانی سیاست‌های جمعیتی استرالیا و سیاست های تشویقی این کشور نشان می دهد که سیاستگذاران استرالیا از نظام متنوع تشویقی برای فرزند آوری استفاده میکنند که این حمایت ها  شامل پرداخت نقدی، کمک‌های مالیاتی برای بهبود وضعیت درآمد خانواده‌ها، کمک‌هزینه مراقبت از کودکان، کمک‌هزینه زایمان و مرخصی زایمان، تخفیف‌هایی برای تامین هزینه‌های مراقبتی از کودکان، پاداش بچه برای کمک به خانواده‌ها پس از تولد فرزند یا فرزندخواندگی، کمک‌هزینه واکسیناسیون کودکان تا دو سال، کمک هزینه نقدی به والدین می باشد.

انگلستان:

قانون حمایت از فرزند اوری در انگلستان قدمت دیرینه ای دارد و این کشور از سال 1994 این کار را آغاز کرده است انگلستان برای نخستین بار خدمات مراقبت از کودکان در بریتانیا را در سال ۱۹۹۴ آغاز کرده و از آن زمان، سیستم مراقبت از کودکان به سرعت تکامل یافته و افراد بیشتری را تحت پوشش قرار داده است، تا جایی که در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ حدود ۶۳ درصد از مردم، از خدمات مراقبت از کودکان بین ۰ تا ۱۴ سال استفاده می کردند.

حمایت شغلی برای خانواده هایی که صاحب فرزند جدید شده اند بخشی از سیاست های جمعیتی بریتانیا بوده است که شامل پدر و هم مادر خانواده می شود. این حمایت ها به شکل مرخصی فرزندآوری و پرداخت کمک هزینه به والدین بوده و از سال ۲۰۱۵ تا کنون امکان استفاده هریک از والدین به دلخواه از مرخصی فرزندآوری فراهم شده است.

مرخصی زایمان برای مادران در بریتانیا ۵۲ هفته است که شامل ۲۶ هفته مرخصی عادی و ۲۶ هفته مرخصی اضافه می شود. در طول کل دوره مرخصی کارفرمایان حق اخراج فرد مورد نظر را ندارند. در ۳۹ هفته اول، حدود ۹۰ درصد از حقوق متوسط هفتگی افراد به آن ها پرداخت می شود. به علاوه برای تولد اولین فرزند کمک هزینه ۵۰۰ پوندی به خانواده تعلق می گیرد.

پدران از دو هفته مرخصی با حقوق معادل ۹۰ درصد درآمد میانگین خود، به علاوه ۲۶ هفته مرخصی بدون حقوق بهره مند می شوند. همچنین از سال ۲۰۱۵ به بعد، مادران مجازند بخشی از مرخصی خود را به پدر فرزند اختصاص دهند.همچنین از سال ۲۰۱۴ به بعد خانواده ها به ازای فرزند اول ۲۰۵۰ پوند و به ازای هر فرزند بعد، ۱۳۵۵ پوند دریافت می کنند.

آمریکا:

آمریکا از دیرباز برنامه‌ای بسیار گسترده برای تشویق فرزندآوری دارد. این برنامه درواقع در مجموعه قوانین این کشور منعکس‌شده است و در حوزه‌های اقتصاد خانوار، بیمه، خدمات رفاهی و اجتماعی و معیشتی، کمک‌هزینه‌های دولتی، معافیت‌های مالیاتی و... قابل‌بررسی است. حمایت‌های دولتی و قانونی از فرزندآوری در آمریکا از پس از جنگ جهانی دوم افزایش یافته است. این کشور در سال ۱۹۵۰ جمعیتی ۱۵۰ میلیونی داشت ولی با اجرای برنامه‌های حمایتی جمعیتش تا سال ۲۰۰۰ به ۲۸۰ میلیون نفر رسید و حالا حدود ۳۳۰ میلیون نفر است.

رشد جمعیت آمریکا دلیل واضحی دارد؛ در این کشور فرزندآوری به یک مزیت اجتماعی و اقتصادی تبدیل‌شده است. بااینکه بیمه درمان در آمریکا گران است اما هر مادری از دوران بارداری بیمه درمان رایگان دریافت می‌کند. علاوه بر آن تحت پوشش برنامه فود استمپ (food stamp) قرار می‌گیرد و ماهانه حدود ۲۰۰ دلار صرفاً برای خرید مواد غذایی دریافت می‌کند. برنامه سراسری دیگری تأمین غذای کافی و سالم برای مادران و فرزندان کوچک‌تر از ۵ سال، اعطای شیرخشک، ارائه آموزش‌های مادری و... را پشتیبانی می‌کند. از همه مهم‌تر اینکه طبق سیستم اقتصادی آمریکا خانواده‌های کم‌درآمد پرفرزند نه‌تنها مالیات کمتری می‌دهند بلکه حتی مالیات دیگران را دریافت می‌کنند! این نوع حمایت مالی بر اساس نظام بازگشت مالیات (tax return) انجام می‌شود و البته طبق سیستم اعتبار مالیات کودک (child tax credit) میزان این مالیات برگشتی به ازای هر فرزند افزایش می‌یابد.

فرانسه:

از سال ۱۹۳۹، دولت فرانسه مجموعه ای از روش ها و سیاست های تشویقی را برای افزایش جمعیت تصویب نموده و به اجرا در آورد؛ سیاست هایی که بسیاری از آن ها هم اکنون نیز اجرا می شوند. در حقیقت کشور فرانسه نزدیک به یک قرن پیش حمایت از رشد جمعیت و فرزند آوری را آغاز نموده است که این سیاست ها شامل :

پرداخت کمک هزینه ای تا سقف ۱۰۶۴ پوند به زوج های دارای سه فرزند؛کمک های مالی سخاوتمندانه برای زایمان؛ کمک هزینه هایی برای افزایش قدرت خرید خانواده های دارای سه فرزند؛مرخصی زایمان با حقوق تقریبا کامل به مدت ۲۰ هفته برای اولین فرزند تا ۴۰ هفته یا حتی بیشتر برای فرزند سوم؛وام مسکن برای رهن کامل یک منزل سازمانی سه خوابه؛ معافیت کامل مالیاتی برای والدین تا زمانی که کوچک ترین فرزند خانواده به سن ۱۸ سالگی برسد؛تخفیف ۳۰ درصدی برای کرایه وسایل حمل و نقل عمومی خانواده های دارای سه فرزندوتمهیداتی برای اعطای حقوق بازنشستگی برای مادران یا زنان خانه دار

سوئد:

در این کشور مرخصی والدین ١٥ماه است و آنها اجازه دارند بعد از این مدت تا هشت‌سالگی کودک‌شان به‌طور متناوب مرخصی بگیرند و در زمان مرخصی، از ٨٠‌درصد حقوق خود، معادل ٤٨٠ روز کاری بهره‌مند شوند. همچنین خانواده‌هایی که بعد از ٣٠ ماه برای فرزند بعدی اقدام می‌کنند، از امکانات ویژه‌ای برخوردار می‌شوند. یکی از این تسهیلات اجتماعی که دولت سوئد برای کودکان سوئدی قائل است «بارن بیدراگ» یا همان «کمک‌هزینه کودک» است. این کمک‌هزینه، مبلغ مشخص و بلاعوضی است که دولت سوئد در ازای هر کودکی که در سوئد متولد می‌شود تا زمانی که کودک به ١٦ سالگی برسد به والدین پرداخت می‌کند. میزان این کمک‌هزینه ارتباطی با میزان درآمد والدین کودک ندارد و همه اقشار جامعه با هر سطح درآمدی از این تسهیلات دولت سوئد برخوردار هستند.

نروژ:

سیاست‌های این کشور نه فقط درباره افزایش جمعیت بلکه در زمینه حمایت از کودکان تازه متولد شده هم فوق‌العاده است. تخفیف ساعات کاری به همراه دریافت مزایای شغلی برای والدین و تصویب قوانینی در زمینه ایجاد مراکز رفاهی و حمایتی برای مراقبت روزانه از کودکان، بخشی از این حمایت‌هاست. در این کشور پس از تولد هر کودک، پدر و مادر دو هفته مرخصی با حقوق دارند. پس از این مدت، آنها می‌توانند بین ٤٦ هفته مرخصی با حقوق کامل یا ٥٦ هفته مرخصی با ٨٠‌درصد پرداختی که باید میان والدین تقسیم شود، یکی را انتخاب کنند. به منظور اطمینان از این‌که پدران حتماً در امر نگهداری و بزرگ‌کردن کودکان‌شان مشارکت خواهند داشت، پدران موظفند دست‌کم ١٠ هفته از این دوران را از محل کار مرخصی بگیرند. در ضمن دولت به یکی از والدینی که تصمیم دارند تا دوسالگی کودکشان در خانه بمانند، کمک‌هزینه ویژه‌ای پرداخت می‌کند. به همه اینها مراقبت‌های رایگان از کودک، دارو و درمان رایگان و حق اولاد در فیش حقوقی هم اضافه می‌شود.

سایر کسانی که به این مساله پاسخ داده اند